Schleswig: Vikingen, Vorsten en Vissers aan de Schlei
Schleswig, oftewel Sleeswijk, speelde een belangrijke rol in de geschiedenis van de deelstaat Sleeswijk-Holstein. Hier bouwden Vikingen een stad, vorsten een kasteel, en vissers een vissersdorp.
Schleswig ligt op een strategische positie, in het midden van de deelstaat Sleeswijk-Holstein, waar het deels ook naamgever van is. Het ligt namelijk aan het einde van de Schlei, waarop de schepen tot halverwege het schiereiland konden komen.
Op verschillende perioden van de geschiedenis vormde Schleswig daardoor een belangrijke rol. Het is geen grote stad, maar hierdoor wel een bijzondere, met diverse historische bezienswaardigheden.
In dit artikel nemen we je mee langs de voetsporen van Vikingen, vorsten en vissers in Schleswig, elk met hun eigen verhaal.
De Schlei en het belang daarvan in de geschiedenis
Deskundigen zijn het er niet over eens of de Schlei een rivier of een fjord is. Feit is dat deze inham van de Oostzee tot bijna 40 kilometer landinwaarts komt.
Hierdoor speelde dit water eeuwenlang een sleutelrol in de regio. Schepen voeren tot het eindpunt, waarna de goederen op een ossenwagen geladen werden richting de Treene, de eerste rivier die in de Noordzee uitmondde.
Langs de oevers van de Schlei ontstonden tal van nederzettingen, vissersdorpjes en later ook vestigingen en steden. Het water bood voedsel, transport en verbindingen met andere delen van Europa.
Tot op de dag van vandaag bepaalt de Schlei het ritme van de streek: zeilers, fietsers en wandelaars volgen haar bochten, en haar serene landschap vormt een rustgevend decor voor een reis door de tijd.
Tip: Hotel Alter Kreisbahnhof
Een fijn hotel met een goede prijs-kwaliteit verhouding. Kamers zijn netjes en hebben een moderne badkamer. Geniet van een uitgebreid ontbijt en de vriendelijke service. Gelegen in een historisch pand, op loopafstand van het centrum.
De Vikingen van Haithabu (Hedeby)
De Vikingen waren de eersten die op grote schaal gebruik maakten van de Schlei als verbinding tussen Oost- en Noordzee. In het Zuid-Westen van de Schlei bouwden zij een steiger, waar boten konden aanleggen om hun vracht uit te laden.
Van een eenvoudige steiger groeide dit uit tot een havenstad, de meest Zuidelijke stad van de Vikingen: Haithabu. Rond het jaar 1000 woonden hier zo'n 1500 mensen. Rond 1050 werd de stad verwoest en in 1066 verlaten.
Haithabu (in het Deens Hedeby) was een druk bezochte handelsplaats. Hier kwamen kooplieden uit het Frankische rijk, de Baltische regio en het Midden-Oosten samen.
Vandaag vormt dit gebied één van de belangrijkste archeologische vindplaatsen van Europa. In het museum hoor je de verhalen van koning Harald Blauwtand, en de ontwikkeling van de stad. Ook zie je hier de originele vondsten zoals sieraden, wapens en gebruiksvoorwerpen.
Ook kan je het openluchtmuseum bezoeken met gereconstrueerde Vikinghuizen. Ambachtelijke demonstraties voeren je hier mee naar het dagelijks leven van duizend jaar geleden.
Wandel ook zeker over de oude ringwal, die ooit bescherming bood tegen invallen, en geniet van het uitzicht op de Schlei.
Vorstelijke pracht: Slot Gottorf en de hertogen van Sleeswijk
Ook na de ondergang van de Vikingsstad bleef de locatie aan de Schlei van belang, al verschoof die richting de huidige stad Schleswig.
Ter verdediging hiervan werd rond 1161 op een schiereiland een burcht gebouwd door Bischop Occo van Schleswig.
In 1544 kwam de burcht in handen van de hertogen van Sleeswijk. Zij verbouwden het tot een kasteel in Renaissancestijl. In de 17e eeuw kreeg het zijn huidige barokke uitstraling.
Slot Gottorf is te bezoeken en biedt twee musea: het Landesmuseum für Kunst und Kulturgeschichte en het Archäologische Landesmuseum.
Ook de baroktuinen, die buiten het eiland liggen, zijn een bezoek waard. Temeer omdat zich hier de Gottorfer Globus zich bevindt.
Dit is een gigantische, draaibare wereldbol uit de 17e eeuw, waarin zich het eerste planetarium ter wereld bevindt. Je kan er in plaatsnemen om letterlijk het ‘wereldbeeld’ van toen te ervaren.
Historisch vissersdorp Holm
Ondertussen ontstonden, los van alle handel en machtsstrijd, langs de Schrei nederzettingen van vissers. Eén daarvan, Holm, lag net buiten de oude stad van Schleswig.
Holm betekent “klein eiland”, en dat was het ook letterlijk – het lag daardoor los van de stad. Waarschijnlijk bestond het al in de vroege Middeleeuwen, maar de eerste vermeldingen ervan komen uit de 11e eeuw.
De kapel in Holm stamt uit de 12e eeuw. Er omheen ligt een kleine begraafplaats en daar omheen de huisjes. Deze stammen vooral uit de laat 17e, begin 18e eeuw.
Hoewel het in de zomer wat drukker zal zijn, stralen de straatjes een rustige, authentieke sfeer uit. Heerlijk om rond te wandelen. Wandel ook even een straatje richting de Schrei in, om te zien dat de visserij hier nog altijd belangrijk is.
Tip:
Ostsee Hausboot
Hou je van water, dan is dit een hele leuke accommodatie. In deze knusse hausboot zit alles wat je nodig hebt. Bedden, keuken, badkamer en wifi. Het centrum ligt op ongeveer 800 meter.
De historische Altstadt van Schleswig
Wanneer je naar het centrum van Schleswig gaat, kan je even op het verkeerde been gezet worden, zoals wij. We komen in winkelstraten terecht, maar zien vooralsnog weinig van een Altstadt.
Pas wanneer we richting het vissersdorp Holm wandelen, komen we in het oude deel van de stad. Hier vinden we huizen met fraaie gevels, wat vakwerk, en het Rathaus met daarnaast een oud klooster.
Blikvanger is de Dom van Schleswig. Zijn enorm hoge toren is van verre zichtbaar. Binnen bewonder je diverse kunstwerken, waaronder het beroemde Brüggemann-altaar. Dit laatgotische houtsnijwerk behoort tot de topstukken van Noord-Duitse religieuze kunst.
Heb je nog meer tijd te besteden in Schleswig? In het Stadtmuseum is veel te zien over de geschiedenis, maar het heeft bijvoorbeeld ook een Teddybeer museum. Het ligt buiten het centrum, aan de andere kant van Slot Gottorf.
Ook leuk is in het centrum het kleine Outsidermuseum met kunst en geschiedenis. Samen met de gezellige winkelstraten, en groene parken maakt dit alles van Schleswig een plezierige en interessante stad om te bezoeken.
Schrijf je in voor onze Nieuwsbrief
En ontvang het E-book met Verborgen Parels
Waar wil je heen?
Deelstaten
