Een stedentrip naar Weimar, culturele schatkist van Duitsland

Weimar is de stad van Goethe, de beroemde schrijver en filosoof. Maar er is in dit lieftallige stadje veel meer te ontdekken voor de cultuurliefhebber.

Patrick poseert bij Goethe en Schiller

Weimar is de derde stad van de deelstaat Thüringen. Maar het is wel de belangrijkste cultuurstad van Thüringen en van heel Duitsland. Sommigen beweren zelfs van heel Europa.

Dat vindt zijn oorsprong in de Romantische periode, tussen eind 18e en halverwege de 19e eeuw. In die periode trokken vele intellectuelen naar Weimar, aangevoerd door Goethe.

Ook daarna bleef de stad van belang, met de oprichting van de Bauhaus opleiding. En het is hier dat de grondwet voor de Duitse republiek na de Eerste Wereldoorlog werd getekend, vandaar de naam Weimarrepubliek.

Bovenal is Weimar ook een plezierige stad om in een stedentrip te bezoeken.

Een mooie, rustige binnenstad

Vanaf het station loop je de August Badert Platz op

Bij aankomst op het treinstation van Weimar loop je via de August-Badert Platz en de Carl-August Allee richting het centrum. Zo maak je een heerlijk rustige entree met een wandeling onder de bomen.

Maar de hele binnenstad maakt een rustige indruk. Verschillende pleinen zoals de Marktplatz, Herderplatz en Theaterplatz zijn met elkaar verbonden door diverse straatjes met vaak bomen, statige gebouwen en standbeelden.

Op de Theaterplatz staat het bekendste, meest gefotografeerde beeld van Weimar: dat van de goed bevriende schrijvers Goethe en Schiller. 

De stad van Goethe

Het Goethe Haus waar Goethe gewoond heeft

In Weimar kan je sowieso niet om Goethe heen. Johann Wolfgang (von) Goethe was een schrijver, filosoof, dichter, wetenschapper en nog veel meer. Hij was enorm belangrijk voor de Duitse cultuur.

Goethe was al bekend als schrijver toen hij door Hertog Karel August van Saksen-Weimar-Eisenach uitgenodigd werd om naar Weimar te komen. Hij werd daar minister, beheerde het theater, liet parken aanleggen en bekleedde nog meer ambtelijke functies.

In heel Weimar vind je zijn sporen. Bezoekswaardig zijn het Goethes Wohnhaus waar hij woonde, het Goethe-Schiller archief en het Gartenhaus in het Park am Ilm dat hij zelf ontwierp.

De Fab Four van Weimar

Het standbeeld van Wieland in Weimar

Maar Goethe was niet de enige schrijver in het Weimar van de 18e eeuw. Friedrich Schiller noemde ik al. Bij zijn ontmoeting met Goethe konden zij elkaar niet uitstaan, maar uiteindelijk werden zij toch vrienden.

Dan is er ook Christoph Martin Wieland. Naast zijn eigen werken is deze schrijver vooral bekend van zijn vertalingen van het werk van Shakespeare. Hiervoor verrijkte hij het Duits met diverse woorden en uitdrukkingen. Je vindt een standbeeld van Wieland op het Wielandplatz, èn een standbeeld van Shakespeare in het Park am Ilm.

Johann Gottfried (von) Herder completeert de Fab Four van Weimar. Hij was naast dichter en filosoof ook theoloog. Zijn standbeeld vind je daarom naast de Stadtkirche Sankt Peter.

Dorint hotel in Weimar

Tip: Dorint Am Goethepark Weimar

Heel fijn hotel op drie minuten wandelen van het centrum van Weimar. De bezienswaardigheden zijn gemakkelijk te voet te bereiken.

Kastelen en paleizen

Het stadtschloss van Weimar, gezien vanuit het park

Weimar kent talrijke imposante gebouwen. Naast het stadhuis, theater en het huidige toeristenbureau op de Marktplatz, zijn de paleizen rond de Platz der Demokratie indrukwekkend.

In het Groene Slot (nu niet meer groen) bevindt zich de Anna Amalia bibliotheek. De prachtige zaal bevat nog vele historische manuscripts, hoewel een deel ervan in een brand in 2004 verloren is gegaan.

Aan de andere kant ligt het Rode Slot (ook niet meer rood), waar nu het studiecentrum van de bibliotheek zich bevindt. 

Daar weer naast ligt het Stadtschloss van Weimar, met prachtige toren. Hier woonden de hertogen van Sachsen-Weimar-Eisenach. Tegenwoordig is hier het stadsmuseum. Hier bewonder je het prachtige interieur, met kamers gewijd aan de Fab Four. Ook is er een mooie collectie schilderijen, van onder andere Peter Paul Rubens.

Bauhaus, is het een stijl, opleiding of beweging?

Schema van de beroemde Bauhaus opleiding, uit het Bauhaus museum in Weimar

Behalve van de beroemdheden uit de Romantische periode rond 1800, kennen we Weimar ook van de Bauhaus. Maar wat is dat nou eigenlijk?

Kort na de Eerste Wereldoorlog werden de school voor beeldende kunst en de Kunst- en Ambachtsschool samengevoegd tot de Bauhaus opleiding. Met als gedachte dat kunst en ambacht moesten samenkomen, en een ontwerp minder om de vorm en meer om de functionaliteit moest gaan.

In het Bauhaus museum in Weimar kan je van alles leren over Bauhaus. De ontwerpen die in de vroege jaren 20 ontstonden kenmerkten zich door eenvoud, en waren geïnspireerd door het Nederlandse De Stijl van onder andere Rietveld en Mondriaan.

Het Haus am Horn in Weimar

De Bauhaus-opleiding is maar 6 jaar in Weimar gevestigd geweest. De rechtse regering schroefde de financiering terug en de opleiding verhuisde noodgedwongen naar Dessau en later naar Berlijn, om daarna in 1933 geheel opgeheven te worden.

Na de DDR periode is Bauhaus weer populair geworden. Maar velen interpreteren Bauhaus als een stijl, wat niet klopt. Het is meer een filosofie, om te ontwerpen naar wat op dat moment belangrijk is. Dat was in de jaren 20 functionaliteit en goedkopere productie. Nu is dat bijvoorbeeld duurzaamheid.

Het in de jaren 20 in de Bauhaus ontworpen Haus am Horn is nog steeds te bezichtigen. De eenvoud van ex- en interieur vallen op, net als de indeling van de vertrekken. Het huis is niet bepaald aantrekkelijk, maar dient beoordeeld te worden op basis van de functionaliteit en tijdsgeest van de jaren 20.

Nog meer cultuur in het Neues Weimar museum

Patrick bij het museum Neues Weimar

Naast de al genoemde, kent Weimar nog vele andere musea, voor iedere interesse wat wils.

Noemenswaardig is nog wel het Neues Weimar museum. Het gebouw zelf, in neo renaissance stijl, is al één van de hoogtepunten van de collectie. 

Het museum heeft een collectie van schilderijen in diverse stijlen, van realisme en impressionisme tot art nouveau. Maar het toont ook het werk van de Belgische kunstenaar en architect Henry van de Velde.

Van de Velde was ook de directeur van de school voor Beeldende Kunst in Weimar, en daarmee voorloper van de Bauhaus beweging. Diverse ontwerpen van meubels zijn te zien, met ook een interactieve game waarbij het draait om het weglaten van onnodigde franjes in het ontwerp.

Tijd om te relaxen in het park

Patrick op een mooi bruggetje in het Park am Ilm

Na al die culturele indrukken te hebben opgedaan is het hoog tijd om de geest wat rust te geven. En dat kan uitstekend in Weimar. Vanaf het Stadtschloss wandel je zo het Park am Ilm in.

Dit prachtig aangelegde grote park ligt om de rivier de Ilm. Het is ontworpen door Goethe (wie anders...) en heeft tal van beelden en mooie plekjes. Maar je kan er ook heerlijk in het gras liggen.

Aan de andere kant van het centrum ligt het Weimarhallenpark. Veel kleiner, maar ook heerlijk om te picknicken of relaxen.

In de omgeving van Weimar zijn nog veel meer parken, vaak in combinatie met kastelen en paleizen. Zo ligt op 4 km afstand van Weimar centrum het prachtige Slot Belvedere, met bijbehorend slotpark. En iets verder  liggen Slot Tiefurt, Ettersburg en Kromsdorf, die zijn allemaal een bezoek waard.

Het Leonardo Hotel in Weimar

Tip: Leonardo Hotel

Dit mooie hotel ligt direct aan het Park am Ilm, en een korte wandeling van het centrum van Weimar. Het hotel heeft een binnenzembad, jacuzzi en fitness faciliteiten.