Ontdek Kasteel Wernigerode: Een Historisch Juweel in de Harz

Kasteel Wernigerode is een indrukwekkend bouwwerk dat zich majestueus verheft op een bergtop in de Harz in Duitsland. Met een roemruchte geschiedenis bovendien.

Patrick bij de pergola voor de ingang van kasteel Wernigerode

Wernigerode is een stadje in het Middelgebergte de Harz in het midden van Duitsland. Het behoort tot de voormalig Oost-Duitse deelstaat Saksen-Anhalt.

Hoewel het stadje zelf al zeer de moeite waard is, is de grootste bezienswaardigheid toch wel het kasteel Wernigerode, dat hoog boven de stad uittorent. Het is een must-see in de Harz, en toen we in de buurt waren konden we dus niet om een bezoek heen.

Maar voordat ik je vertel over ons bezoek aan het imposante kasteel, eerst wat over de geschiedenis ervan.

Schanzenhaus Wernigerode

Tip: Schanzenhaus Wernigerode

Schanzenhaus Wernigerode heeft een prachtig uitzicht over het kasteel. Gasten kunnen gratis gebruik maken van de wellness en warme drankjes op de kamer. De kamers zijn modern gerenoveerd en hebben een badkamer. Sommige beschikken over een balkon.

Van verdedigingsbouwwerk tot historisch pronkstuk

De geschiedenis van kasteel Wernigerode gaat eeuwen terug. De eerste vermeldingen ervan komen uit de 12e eeuw, maar het kasteel van toen was ook al gebouwd op de funderingen van eerdere bouwwerken.

Kasteel Wernigerode op een tekening van Teichgräber begin 19e eeuw

Het kasteel uit de 12e eeuw werd gebouwd door en voor graaf Adelbert, die door de Duitse keizer in de Harz werd gestationeerd ter bescherming van het keizerrijk. Het was een sterk Romaans bouwwerk waar de graven van Wernigerode eeuwen lang gewoond hebben.

Het kasteel lag op het kruispunt van handelsroutes, waardoor onder aan de berg een nederzetting ontstond, onder bescherming van de graven van Wernigerode. Rond het kasteel werden ook een aantal woonhuizen voor personeel in de kasteelmuur gebouwd.

Het kasteel hield vele jaren stand, ook toen de mannelijke lijn van de graven van Wernigerode uitstierf, en het kasteel overging naar het geslacht Stolberg. Van de 14e tot de 16e eeuw werd het kasteel verbouwd en uitgebreid met muren, poorten en torens om het nog beter te beschermen.

Op de binnenplaats van kasteel Wernigerode zie je de Romaanse (midden), Gotische (links) en Romantische bouwstijlen (rechts)

Maar door zwaardere vuurwapens veranderde de oorlogsvoering. Hierdoor verlieten de graven in de dertigjarige oorlog van 1618 het kasteel en kwam het in verval.

Na die oorlog keerden de graven terug, en lieten het kasteel in 1671 ombouwen tot woonpaleis in (neo-)Gotische stijl. Het had geen militaire functie meer zodat er meer aandacht kwam voor de architectonische schoonheid van de gebouwen.

In de 19e eeuw steeg de politieke carrière van graaf Ernst van Stolberg-Wernigerode tot vice-premier van het Pruisische en Duitse rijk. Onder invloed daarvan werd kasteel Wernigerode uitvoerig gerenoveerd en uitgebreid in Romantische stijl. 

Het resultaat is het huidige imposante historische gebouw, waarin de verschillende bouwstijlen uit het verleden nog zichtbaar zijn. Op bovenstaande foto zie je de binnenplaats met Romaanse, Neogotische en Romantische delen.

Hotel Erbprinzenpalais

Tip: Hotel Erbprinzenpalais

Hotel Erbprinzenpalais ligt aan de voet van de berg de Brocken en ligt op 10 minuten lopen van het centrum van de stad. De kamers beschikken over een aparte slaapkamer, badkamer en woonruimte. Buiten is een picnickplaats en terras met buitenmeubels. Ontbijt is inclusief.

De weg omhoog naar kasteel Wernigerode

Even pauze met uitzicht over Wernigerode op de weg omhoog

Om kasteel Wernigerode te bereiken moet je wel een flink stuk omhoog wandelen: 20 minuten vanuit de stad. Je kan ook dichterbij parkeren, maar dan nog moet je ruim 10 minuten steil omhoog. Wel door de bossen en met prachtige uitzichten onderweg.

Zie je hier toch tegenop, dan is het toeristentreintje een uitstekend alternatief. Deze stopt op 100 meter van de poort. Maar ook dan ben je er nog niet.

Na de poort kom je op de rondweg om het kasteel. Met rechts de imposante muren en torentjes van het kasteel, en links vakantiewoningen in vakwerkstijl. Die laatste zijn de renovaties van de eerder genoemde woningen in de buitenste kasteelmuur.

De volgende woningen in die kasteelmuur zijn voor de horeca, met terras en biertuin aan de andere kant, met uitzicht. En nog een klein stukje verder kom je via een kleine poort eindelijk op het voorplein van het kasteel.

Het toeristentreintje van Wernigerode op de weg omhoog
Sabine bij de poort naar Kasteel Wernigerode

Foto's schieten op het voorplein

Fontein op het voorplein van Kasteel Wernigerode

Dat voorplein is de plek om mooie foto's te maken van kasteel Wernigerode. Je hebt hier mooi zicht op de voorkant, met de ingang en hoge toren. 

Op het plein vind je ook een leuke fontein met kikkertje. En een balkon met kanonnen en uitzicht over Wernigerode.

Ook een mooie pergola en de losstaande Hausmanstoren vind je op dit plein. Genoeg elementen voor je om mooie foto's van het kasteel te maken. En dat allemaal voor niets, want om hier te komen hoef je niets te betalen.

Hotel Mühlental

Tip: Hotel Mühlental

Hotel Mühlental ligt op 1,5 kilometer van het stadshuis van Wernigerode. Het hotel beschikt over een tuin, privé parkeerplekken, een lounge en terras. De kamers hebben allemaal een badkamer, slaapkamer en keuken met waterkoker. Iedere ochtend word een ontbijtbuffet verzorgt. 

Op eigen houtje door het kasteel

Het binnenplein met de hoge toren van kasteel Wernigerode

Voor € 9 per persoon (prijspeil 2023) mag je het kasteel ook in. Op eigen gelegenheid loop je dan een route, eventueel met een audiogids (voor € 3 extra). Een rondleiding met een gids kan ook, maar daarvoor moet je van tevoren contact opnemen.

Bij de rondleiding kom je eerst op het grote binnenplein. Hier kijk je je ogen uit, het bevat alle elementen van een klassiek Duits kasteel.

Je ziet hier de donjon, de hoogste centrale toren van het kasteel gebouwd in 1871, die van het voorplein niet te zien is. Maar ook een andere, bijna volledig begroeide toren, gebouwen in vakwerkstijl, beelden, een balkon, enzovoorts.

Aan de andere kant van het binnenplein ga je de kasteelkerk in. Een klassiek gotische kerk, met alle elementen die je daarbij kan verwachten. Van hieruit wandel je door naar de andere, ruim 50 kamers van het kasteel

Een adembenemend interieur

Het interieur van één van de kamers in het kasteel

In die kamers is veel pracht en praal te vinden. In de Feestzaal is een lange gedekte tafel te vinden, met luxe porseleinen servies. Maar ook vele schilderijen aan de muren en kroonluchter aan het plafond.

In de andere kamers is veel antiek meubilair te vinden. Jachttrofeeën, wapenschilden en harnassen completeren het beeld van een klassiek kasteel.

Bij een rondleiding met gids, die bij ons niet beschikbaar was, krijg je meer uitleg over de thematische kamers. Er zijn woonkamers van de Duitse adel in de 19e eeuw, van de geschiedenis van de familie Stolberg-Wernigerode, en van het tweede Duitse Keizerrijk.

De feestzaal in kasteel Wernigerode
Diverse harnassen
Waldgasthaus & Berghotel Steinerne Renne

Tip: Waldgasthaus & Berghotel Steinerne Renne

Waldgasthaus & Berghotel Steinerne Renne ligt middenin het Harz-gebergte. Het beschikt over ruime kamers met flatscreen tv en een prachtig uitzicht op de waterval Steinerne Renne. Er is een restaurant en zonneterras en met de auto ben je zo in het stadje. 

Bijzondere rondleidingen en Tentoonstellingen

Naast zijn architecturale en natuurlijke schoonheid heeft Kasteel Wernigerode ook een mysterieuze kant. Er gaan verschillende verhalen en legendes rond over het kasteel.

Eén van de verhalen gaat over een geest die rondzwerft in de donkere gangen van het kasteel. Het kasteel was ook de filmlocatie van de film "Das Kleine Gespenst" (het kleine spook).

Regelmatig worden er kinderrondleidingen georganiseerd om op zoek te gaan naar het kleine spook.

Er zijn ook andere bijzondere rondleidingen beschikbaar, en er worden ook regelmatig tentoonstellingen in het museum gegeven. Meer informatie hierover vind je op de website van Kasteel Wernigerode.