Maak een stedentrip in Quedlinburg, schitterende Middeleeuwse stad vol vakwerkhuizen in de Harz

Quedlinburg is één van de oudste steden in de Harz, en nog nooit verwoest. Hier proef je de geschiedenis vanaf de vroege Middeleeuwen.

Quedlinburg ligt aan de Noordzijde van het middengebergte de Harz, in de deelstaat Saksen-Anhalt. Je bereikt de stad eenvoudig vanaf de A36 van Braunsweig richting Bernburg.

Hier, op een uitloper van het gebergte had de Hendrik I, de eerste koning van het Duitse Middeleeuwse rijk zijn favoriete verblijfplaats. Maar in de eeuwen daarna waren de vrouwen van de abdij, en de handelaren aan de  macht.

Maar misschien wel het meest bijzondere aan de stad is dat hij nog nooit verwoest is. En daarom vind je hier nog enorm veel oude vakwerkhuizen in de kronkelige Middeleeuwse straatjes.

Lees verder, dan nemen we je mee door de geschiedenis en de mooiste plekken van Quedlinburg.

De vrouwelijke heersers van Quedlinburg

Quedlinburg wordt in 922 voor het eerst genoemd als de locatie van een Palts. Hendrik I, de stichter van de eerste Duitse staat, reisde door zijn rijk en verbleef in verschillende van dergelijke koninklijke verblijfplaatsen.

Na zijn dood werd Hendrik I bij zijn palts op de Schlossberg bij Quedlinburg begraven, en stichtte zijn vrouw Mathilde hier een abdij. Hun zoon koning Otto I gaf de stad marktrechten, en de latere Otto III het recht om eigen munten te slaan. Mede hierdoor ontstond onderaan de Schlossberg een handelsstad.

Door haar strategische ligging aan een kruispunt van handelsroutes groeide Quedlinburg in de Middeleeuwen uit tot een rijke stad. Met aan het hoofd daarvan de vrouwelijke abdissen van de abdij.

De Abdij en Sint Servaaskerk op de Schlossberg

Mathilde, dochter van Otto I en kleindochter van Hendrik I en de eerder genoemde Mathilde, was de eerste abdis. Haar nicht Adelheid I was de tweede. Beide Mathildes en Adelheid I zijn, net als Hendrik I, begraven in de Sint Servaaskerk naast de abdij op de Schlossberg.

De huidige Servaaskerk is de 3e kerk op deze plaats. De romaanse kerk met zijn karakteristieke torens is al in de 14e eeuw gebouwd.

De inrichting is sober, met in de grafkelder een aantal grafplaten van diverse abdissen, en vage maar bijzondere fresco's. Ook interessant is de Domschat. Hierin onder andere een reliekhouder van Sint Servaas die uit Maastricht hierheen is gebracht.

De Abdij, en voormalig kasteel van Quedlinburg, herbergt nu het Schlossmuseum, waar je de geschiedenis kan herbeleven.

Je geniet hier ook van de tuinen en het prachtige uitzicht over Quedlinburg.

Rijk geworden door de handel

De kleine nederzetting Quedlinburg groeide snel door de handel. Een eerste stadsmuur bleek in de 12e eeuw al te klein. Buiten die muur ontstond een nieuwe stad, die in 1344 door een nieuwe muur bij de oude stad gevoegd werd.

De handelaren sloten zich aan bij het Nedersaksisch handelverbond. En later ging dit verbond op in de welbekende Hanze. 

Het stadsbestuur gedroeg zich steeds meer als een vrije rijksstad, getuige ook een standbeeld van de ridder Roland dat op het plein werd geplaatst. Dit tot ongenoegen van de heersende abdis Hedwig van Saksen. 

Het werd een gewapend conflict, waarbij het Roland standbeeld werd neergehaald. Inmiddels is dat standbeeld weer opgegraven en bij het stadhuis geplaatst.

Een binnenstad die nooit verwoest is

Dat was direct ook het enige gewapende conflict in de geschiedenis van Quedlinburg. Hoewel de stad dus al meer dan duizend jaar bestaat, is hij nog nooit verwoest.

Dat is heel uitzonderlijk, omdat vrijwel alle Middeleeuwse steden meerdere keren door oorlogen en branden getroffen zijn.

Quedlinburg ontsprong de dans, omdat zij al vroeg een systeem van brandwachten hadden. In de torens van de stad werd uitgekeken naar beginnende brandjes, om die snel te kunnen blussen.

Oorlogen werden vooral rond de stad uitgevochten. Zo is het naburige Halberstadt in 1945 voor 80% verwoest. 

Vakwerkhuizen in de historische Altstad van Quedlinburg

Omdat hij nooit verwoest is, is de Altstad van Quedlinburg één van de mooiste binnensteden van Duitsland. Het is dan ook terecht benoemd tot UNESCO werelderfgoed.

Hier vind je meer dan 1300 vakwerkhuizen, uit verschillende tijdperken in de geschiedenis. Interessant is de Marktkirchhof, het straatje tussen het stadhuis en de Marktkirche. Hier staan naast elkaar vakwerkhuizen uit de 15e, 16e en 17e eeuw, zoek de verschillen!

Kom je daar niet helemaal uit? Ga dan naar het Fachwerkmuseum im Ständerbau aan de Wordgasse. Met onder andere maquettes wordt hier uitgelegd hoe de bouwstijl over de jaren is veranderd.

Het Marktplein met raadhuis van Quedlinburg

Het hart van de stad is het grote Marktplein. Hier kan je heerlijk een terrasje pakken terwijl je de gebouwen rondom bewondert.

Het meest in het oog springt natuurlijk het grote raadhuis, prachtig begroeid met klimop planten. Het stamt uit de 14e eeuw en is gebouwd in de gotische stijl. In 1616 is de voorgevel verbouwd in de huidige stijl met vierkante ramen.

Neem vooral ook een kijkje dichterbij bij de entree, met het mooie wapenschild erboven. Links en rechts de plakkaten die herinneren aan de stichting van de stad in 922 en het verkrijgen van de munt- en marktrechten in 994. En aan de andere kant het toevoegen van de stad aan het UNESCO werelderfgoed.

Het interieur van het Raadhuis is net zo indrukwekkend als de buitenkant. Het heeft een grote feestzaal, waar de raadsvergaderingen en andere belangrijke gebeurtenissen plaatsvonden.

Bijzondere gebouwen in Quedlinburg

Van de Middeleeuwse stadsmuur is slechts op enkele plekken nog iets te zien. Interessanter is de Sternkiekerturm,  één van de torens die onderdeel vormden van die ommuring. Je kan hem voor een Euro beklimmen voor een mooi uitzicht.

De Sint Blasii-kerk is minder bekend dan de Sint-Servaaskerk, maar zeker indrukwekkend om te bezoeken. De geschiedenis van deze kerk gaat terug tot de tijd dat Quedlinburg ontstond.

De huidige kerk stamt uit 1715, toen hij in barokstijl werd herbouwd. De toren bestaat al sinds 1267. Tegenwoordig wordt de St Blasiikerk vooral gebruikt voor culturele evenementen als lezingen en concerten.

Andere mooie plekjes in Quedlinburg

Het is eigenlijk onmogelijk om alle mooie plekjes in Quedlinburg te benoemen. Toch noem ik er een paar waar we zelf van onder de indruk waren.

Via een kleine doorgang naast het Raadhuis in de Breite strasse kom je in het Schuhhof. Vroeger de plek waar schoenmakers woonden, nu een schattig hofje vol oude huizen. Loop door en je komt in de smalle straatjes van de Hölle.

Op weg van het Marktplein naar de Schlossberg wandel je door het straatje Finkenherd. Tussen de mooie huizen ligt hier de plek waar Hendrik I hoorde dat hij koning werd. Geniet van de verhalen op één van de terrasjes op het plein.

Een meer verborgen terras vind je in het Adelshof. Deze binnenplaats van een voormalige boerderij ademt rust uit. Wederom veel mooie gebouwen, maar ook een bijzondere duiventil om te bewonderen.

Reisaanbod

---

Home

Contact

Nieuw

Onze Nieuwsbrief

Waar wil je heen?

Deelstaten

Bewaar op Pinterest